|
|
Diagnostyka ciąży
Jak wspomniałam wcześniej (tekst: cykl rujowy) profil hormonalny u suk ciężarnych i nieciężarnych w okresie fazy porujowej jest podobny. Tak więc oznaczanie poziomu progesteronu w celu potwierdzenia ciąży jest błędem, niezależnie od obecności ciąży stężenie progesteronu w krwi obwodowej jest wysoki. Nie warto też wydawać pieniądze na testy ciążowe dla kobiet. Owszem niekiedy hodowcy mówią, ze test dał wynik pozytywny i faktycznie suka była w ciąży, ale to prawdziwy przypadek.
W praktyce klinicznej podstawową metodę badania ciężarnej suki jest omacywanie przez powłoki brzuszne. Jest to metoda wygodna, bezpieczna i stosunkowo pewna diagnostycznie (zakładając doświadczenie i wprawę badającego). Najdogodniejszym terminem omacywanie jest 24 – 30 dzień ciąży (optymalnie 28 dzień) licząc od daty krycia. Omacywanie sprawia trudności w przypadku suk nerwowych, reagujących napinaniem mięśni brzucha. Otłuszczenie tez może stanowić przeszkodę.
Badaniem ultrasonograficznym można zdiagnozować ciążę już pomiędzy 16 a 20 dniem ciąży, optymalnie jest jednak wykonać badanie pomiędzy 28 – 35 dniem ciąży, wówczas widoczny jest pęcherz płodowy z zarodkiem i aktywność serca. Niektórzy bardzo doświadczeni lekarze weterynarii są w stanie zdiagnozować ciążę we wcześniejszym okresie, ale takie badanie wykonane przez mniej doświadczonego lekarza może niekiedy dać fałszywe wyniki.
We wczesnej ciąży można w miarę dokładnie policzyć pęcherze płodowe, jednak ta liczba nie musi oznaczać, że tyle szczeniąt przyjdzie na świat. Część zarodków może ulec resorpcji – noworodków będzie mniej niż w momencie badania lub niektóre pęcherze płodowe podczas badania są niewidoczne – wówczas noworodków będzie więcej.
Pomiędzy 34 – 37 dniem ciąży obserwuje się poszczególne części ciała płodu: głowę, tułowie, okolice krocza. W okresie 46 – 49 dnia ciąży, na wskutek coraz mocniejszej mineralizacji kości wyraźne stają się żebra, czaszka, kręgi, kończyny. Płody wykazują duża aktywność ruchową: zginanie łap czy rotacja wzdłuż długiej osi ciała. Badanie USG pozwala pewnie i wcześnie rozróżnić ciążę od ropomacicza, jak również umożliwia ocenę żywotności zarodków i płodów.
Badanie rentgenowskie jest pewną i jednoznaczną metodą rozpoznawania ciąży i określania liczby płodów. Warunkiem postawienia prawidłowej diagnozy jest zaawansowany proces mineralizacji kośćca płodów, czyli optymalny czas wykonania badania jest 42 – 52 dzień ciąży. Rentgenodiagnostyka pozwala na rozpoznanie płodów z zaburzeniami rozwojowymi, martwych lub bezwzględnie za dużych. Informacje te są bardzo pomocne w trakcie podejmowania decyzji o metodzie rozwiązania porodu – postępowanie zachowawcze czy cesarskie cięcie. Badanie to jest bezpieczne zarówno dla suki jak i dla szczeniąt.
Niekiedy rentgenodiagnostykę bierzemy pod uwagę, gdy podejrzewamy, że zamiast ciąży rozwija się ropne zapalenie macicy, ropomacicze lub inny stan patologiczny tego narządu.
U suk szczennych dochodzi do wzrostu poziomu relaksyny od 3-4 tygodnia ciąży. Stężenie tego hormonu można ocenić w warunkach lecznicowych, aczkolwiek nie jestem zwolenniczką tego badania: jest stosunkowo drogie, nie zawsze wynik jest wiarygodny, a i termin wykonania badania jest zbieżny z bardziej dostępnymi metodami – omacywanie, USG.
Inne badania, jak np. analiza hematologiczna w zasadzie nie są szeroko praktykowane, gdyż mają jedynie charakter pomocniczy. W przebiegu ciąży dochodzi do zmian w wynikach badania krwi nierzadko poza granice normy, co może sugerować obecność choroby, stąd też interpretacja takich wyników musi wymagać dużej wiedzy odnośnie kształtowania się parametrów krwi podczas ciąży. Przykładem może być błędne interpretowanie analizy krwi w drugim trymestrze ciąży jako zapalenie (wysoki poziom białych krwinek) czy pod koniec ciąży jako anemię (silne obniżenie stężenia czerwonych krwinek, hematokrytu i hemoglobiny) lub zaburzenie w obrębie układu krzepnięcia (bardzo silny wzrost poziomu płytek krwi oraz fibrynogenu).
Opracowanie Dr n.wet. Małgorzata Klimowicz-Bodys
|