Klub Owczarka Niemieckiego Związku Kynologicznego w polsce

Duet : policjant + pies

Psy w policji patrolują ulice razem z przewodnikiem, pomagają w zabezpieczeniu imprez masowych, tropią przestępców. Są wykorzystywane do wyszukiwania narkotyków, materiałów wybuchowych i zwłok. Każdy pies wraz ze swoim stałym przewodnikiem tworzy silny duet, co jest bardzo istotne np. w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa. Zdecydowanie najwięcej jest owczarków niemieckich, są na tyle uniwersalne, że można je szkolić we wszystkich specjalnościach. Takie cech jak : bardzo duża chęć do pracy, niesamowita odwaga i bezgraniczne oddanie opiekunowi sprawiają ze pies jest stworzony do pracy w Policji.

PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO SŁUŻBY
Do służby w Policji przyjmuje się psy :

zdrowe
w wieku od roku do dwóch lat, o budowie i szacie zgodnej ze wzorcem
w odpowiedniej kondycji fizycznej i psychicznej
z pozytywnym wynikiem polowych prób charakteru

Wady które dyskwalifikują psa do służby w Policji to między innymi :

Wady psychiczne i choroby neurologiczne objawiające się np. :
nadpobudliwością ruchową , otępiałością, innymi atypowymi reakcjami na bodźce zewnętrzne.
Wady budowy i postawy
Wady i choroby układu kostno-stawowego ( np. dysplazja )
Dysfunkcje ruchowe
Nieprawidłowa szata oraz uszkodzenia sierści i skóry
Wady i braki uzębienia
Wady i choroby narządów wzroku i słuchu
Zaburzenia przemiany materii objawiające się np. nadmiernych wychudzeniem, otyłością

Nie kwalifikuje się również psów u których stwierdzono :

Przepuklinę
Chorobę transportową
Ciążę, ciążę urojoną

Psy muszą być zaszczepione przeciwko wściekliźnie – właściciel musi okazać aktualne zaświadczenie potwierdzające ten fakt. Właściciel jest też zobowiązany posiadać urzędowe świadectwo zdrowia psa a także wyniki badań przeprowadzonych w kierunku dysplazji biodrowej.

Polowa próba charakteru, co to takiego ?
Polowa próba charakteru ma na celu sprawdzenie i ocenę predyspozycji psa do tresury. Psa poddaje się tej próbie przed zakupem, obejmuje ona :

aportowanie
szukanie przedmiotu z naniesionym nośnikiem zapachowym
reakcję na strzał
obronę przewodnika
czujność i popęd do samoobrony

Szczegółowy charakter prób uzależniony jest od kategorii, w jakiej pies będzie tresowany. Celem próby aportowania jest sprawdzenie, czy pies aportuje różne przedmioty rzucane lub wynoszone.
Podczas próby są przestrzegane następujące zasady :

aportowanie różnych przedmiotów ( np. drewniany klocek, piłeczka tenisowa, rękawiczka )
aportowanie przeprowadza się na smyczy i „luzem” w pomieszczeniu i terenie otwartym z wykorzystaniem różnorodnego podłoża.

Pies podczas tej próby musi wykazać się pasją do aportowania różnych przedmiotów, radością z zabawy i pewnością w zachowaniu. Próba szukania przedmiotu z naniesionym nośnikiem zapachowym ma na celu sprawdzenie predyspozycji psa do pracy węchowej w określonej specjalizacji.
Podczas wykonywania próby należy:

podać psu do nawęszenia duży przedmiot silnie nasycony nośnikiem zapachowym i nie „wpadający w oczy”
przeprowadzić ją w terenie o różnym nasileniu bodźców rozpraszających
zwrócić uwagę na kierunek wiatru – miejsce ukrycia przedmiotu – nie pod wiatr
przeprowadzić próbę w terenie otwartym i zamkniętym.

Próba ta powinna wykazać predyspozycje psa do natychmiastowego podjęcia pracy węchowej tzw. dolnym wiatrem, intensywnie i z dużym podnieceniem aż do momentu odnalezienia przedmiotu.

Próba odporności na strzał ma na celu zbadanie reakcji psa na odgłosy strzału. Przeprowadza się ja przy użyciu broni wojskowej typu KBK AK kaliber 7,62 mm, strzelając amunicją ćwiczebną.
Podczas próby należy przestrzegać następujących zasad :

próba musi być przeprowadzona w terenie otwartym podczas swobodnego spaceru psa na smyczy, lince lub podczas walki z pozorantem
strzały powinny być oddawane z różnej odległości od 10 do 100 metrów
pies nie powinien widzieć ruchów osoby strzelającej

Pożądanym zachowaniem na strzały jest jego brak reakcji, spokój i równowaga.

Celem próby obrony przewodnika jest zbadanie zdolności obrończych psa, jego pewności, ostrości popędu do wyniku oraz stopnia twardości. Nieznana psu osoba uzbrojona w miękką końcówkę, skórzany rękaw ochronny albo mufkę z odległości ok. 5 m atakuje opiekuna psa w sposób zdecydowany. Opiekun zaś trzymając psa na smyczy jednocześnie głosem i gestem pobudza psa do ataku. Próba ta może być też połączona z pościgiem. Pies poddany powyższej próbie powinien bez ociągania się atakować i gryźć napastnika. Próba czujności i popędu do samoobrony ma na celu sprawdzenie u psa reakcji w sytuacji zagrożenia pod nieobecność opiekuna.

Próbę przeprowadza się w następujący sposób :

opiekun po przywiązaniu psa oddala się pozostawiając go samego
po kilku minutach osoba obca skrada się do psa i ze wzrastającą intensywnością zaczyna go atakować

Pies poddany tej próbie powinien wykazać się czujnością opartą na nieufności oraz pożądaną ostrością.

Psy przeznaczone do tresowania w kategorii psów do zadań specjalnych do wyszukiwania zapachów materiałów wybuchowych, narkotyków i zwłok ludzkich nie poddawane są próbom obrony przewodnika oraz czujności i popędu do samoobrony.

SZKOLENIE

W Polsce służbę odbywa łącznie 1035 psów. Psy są szkolone w Zakładzie Kynologii w Sułkowicach. Szkoli się tam duety : ludzi i psy. Jeśli coś zgrzyta, trzeba dokonać wymiany.
Obecnie jest to jedyny w kraju ośrodek szkolenia przewodników i tresury psów służbowych. Zakład cieszy się znaczącą pozycją wśród europejskich szkół policyjnych o podobnym profilu nie tylko z racji ponad pięćdziesięcioletniego doświadczenia, ale i ze względu na odpowiednio przygotowaną kadrę dydaktyczną.
Psy w Sułkowicach nie biorą się znikąd. Z policją współpracuje kilku cywilnych hodowców, którzy układają czworonogi pod kątem przyszłej służby. U policyjnych psów liczy się tzw. wrodzony aport, czyli skłonność do nieustannej zabawy. Pies ma to w genach, może aportować bez końca, aż padnie. Ale wówczas wiadomo, że jest wytrzymały, że szukanie go nie znuży.
Lokalizację Zakładu zdradza zbiorowe ujadanie. Ośrodek wygląda jak wielki park, w którym stoi kilka budynków i murowane kojce dla psów. Dobre powietrze, spokój. Na kompleks szkoleniowy składają się sale wykładowe, ambulatorium weterynaryjne, poligon i budynek kompanii, czyli koszarowiec na 212 miejsc.
Kiedyś Sułkowice słynęły z psich gwiazdorów. Szarik (właściwe imię: Trymer), grał w kultowym serialu; dziś jest eksponatem muzealnym - wypchany stoi w jednej z sal. Szarika tresował porucznik Franciszek Szydełko, który był również opiekunem innego filmowego owczarka, Cywila. Pies szkolony w Zakładzie otrzymuje własnego mikrochipa, którego wszczepia mu się pod skórę. Jeśli ponownie przyjeżdża do Sułkowic na atestację albo uzupełnienie braków w tresurze, za pomocą czytnika, bez grzebania w papierach, weterynarz sprawdza, z kim ma do czynienia. Sułkowice, oprócz tego, że szkolą psy dla komend z całego kraju, są wielką bazą danych: każdy szczekający i służący w policji czworonóg ma tu w komputerze swoją kartę.
Pomyślne zdanie egzaminu wstępnego oznacza pięciomiesięczne szkolenie, psy służace do badań osmologicznych , zapachowych szkolone są przez osiem miesięcy. Pies dostaje imię i mundur, czyli szelki, smycz, kaganiec i linkę. Kurs kończy się egzaminem z wyszukiwania śladów, potrafią tropić ślady nawet przez kilkanaście kilometrów, posłuszeństwa, pokonywania przeszkód, wchodzą po drabinie, biegają po kładce, wdrapują się na kilkumetrową ścianę i ćwiczeń obronnych takich jak : pościg za przestępcą. Wyszkolone do rozpraszania tłumu są niezastąpione podczas awantur ulicznych, festynów, meczy sportowych. W ten sposób powstaje zgrany duet : policjant plus pies. Każdego roku umiejętności psa weryfikuje komisja z zakładu kynologii. Jeśli pies jest sprawny i zachował wszystkie umiejętności, dostaje tzw. atest ( certyfikat przydatności ) na drugi rok.

SŁUŻBA

Po zakończonym szkoleniu, zdanym egzaminie przewodnik i jego pies pracują już razem. Przewodnik jest całkowicie odpowiedzialny za swego podopiecznego.
Przewodnik doskonale zna charakter swojego psa. Wie, na co go stać, widzi, kiedy pies pracuje, a kiedy udaje, że pracuje. Widzi kiedy, jest zmęczony i wie co go pobudza.
Służba dla psa to tak naprawdę zabawa, gdy pies znajdzie np. zapach narkotyku zaczyna piszczeć, warczeć i drapać. Nagrodą w takim przypadku jest ulubiona zabawka – aport.
Za każdym razem gdy pies szuka narkotyku, materiałów wybuchowych czy podejmuje trop, szuka swojej zabawki. W zależności czego pies szuka powinien odpowiednio reagować. Podczas szukania narkotyków piszczy i drapie ale podczas szukania materiałów wybuchowych trzeba psa nauczyć oznaczania miejsca ukrycia w taki sposób aby nie drapał.
Raz w tygodniu przewodnik i pies mają dzień szkoleniowy. Służy on powtarzaniu wszystkiego czego się pies nauczył w szkole w Sułkowicach.

Przewodnicy w Sułkowicach zdobywają wiedzę teoretyczną z zakresu taktyki i techniki użycia psów, kynologii policyjnej i tresury oraz zasad właściwej pielęgnacji swoich podopiecznych oraz żywienia. Praca przewodnika wiąże się zatem z większą liczbą obowiązków. Funkcjonariusze są także bardziej narażeni na drobne kontuzje, takie jak skręcenia czy zadrapania, których nabawić można się choćby podczas trenowania z psem. Należy również liczyć się z cięższą niż w tradycyjnych oddziałach prewencji pracą fizyczną.
Żeby pies mógł zamieszkać z przewodnikiem w domu, potrzeba zezwolenia koordynatora ds. kynologii policyjnej każdej z komend wojewódzkich lub Komendy Stołecznej Policji.
Nie wszyscy mają jednak ku temu warunki. Policjanci którzy nie mogą zabrać swoich podopiecznych do domu, muszą do nich codziennie przyjeżdżać, psa trzeba wyczesać, wyczyścić mu kojec, pies potrzebuje ruchu, musi się wybiegać, pospacerować. Opiekun jest również odpowiedzialny za karmienie.

Owczarki policyjne jedzą specjalną karmę, wzbogaconą o witaminy, białko i węglowodany. Na wyżywienie psa przeznaczana jest jego pensja, latem jest to 282 złote, zimą 362 złote. Ponadto każdy pies, kiedy rozpoczyna służbę posiada własną książeczkę, która zawiera szczegółowe informacje o czworonogu: numer identyfikacyjny, taki sam, który na specjalnym czipie wszczepiony jest w ciele psa. W książeczce znajduje się waga psa, jego wzrost, cena oraz informacja o wynikach wykonywanych badań lekarskich.
Nad zdrowiem psa czuwa lekarz weterynarii do którego zadań należy :

dbanie o stan zdrowie psów służbowych Policji, poprzez prowadzenie okresowych badań, odrobaczania i szczepień profilaktycznych
przeprowadzanie zabiegów operacyjnych
uczestnictwo w komisjach zakupu, przekazania i wycofania psów służbowych

Psy w policji służą do 10 lat. Po tym okresie, zostają wystawiane na sprzedaż w przetargu, jednak prawo pierwokupu otrzymuje przewodnik i najczęściej z niego korzysta. Po tak długim okresie wspólnej służby na dobre i na złe, trudno przekazać psa innej osobie.
- Jeżeli pies zdechnie podczas służby z winy opiekuna, co potwierdzi sekcja zwłok, wówczas policjant płaci trzykrotną stawkę wartości psa. Jak mówią policjanci, każdy z tych czworonogów, podobnie jak i psy cywilne potrzebują zarówno miłości jak i twardej ręki, należy go chwalić ale i karcić.

W służbie prewencyjnej Policji pracuje 1035 psów służbowych, w tym :

703 psy patrolowo – tropiące
72 psy patrolowe
9 psów tropiących
85 psów do wyszukiwania zapachów materiałów wybuchowych
153 psy do wyszukiwania zapachów narkotyków
13 psów do wyszukiwania zapachów zwłok

Psy tropiące – muszą charakteryzować się doskonałym węchem, umiejętnością tropienia, cierpliwością i wytrwałością. W tej roli występują głównie owczarki niemieckie.

Psy patrolowe – muszą przede wszystkim być psami posłusznymi i gotowymi do obrony. Ważne jest by nie bały się wystrzałów czy nagłego zamieszania. Najczęściej szkolone rasy to: owczarki niemieckie, sznaucery olbrzymy, owczarki belgijskie.

Psy wytresowane do wyszukiwania zapachów narkotyków – to psy o doskonałym węchu, wytrzymałe i opanowane. Przeszukiwanie i aportowanie sprawia im ogromną przyjemność. W tej roli najczęściej występują: labradory, teriery, owczarki niemieckie.

Psy wytresowane do wyszukiwania zapachów materiałów wybuchowych – do tej pracy wybierane są psy bardzo opanowane i bardzo posłuszne oraz posiadające świetny węch. Pies po znalezieniu materiałów siedzi lub waruje – pod żadnym pozorem nie może niczego dotykać. Najczęściej szkoli się do tej roli: owczarki niemieckie, labradory.

Psy wytresowane do wyszukiwania zapachów zwłok ludzkich – predyspozycje do tropienia i świetny węch to podstawowy warunek, by pies mógł pracować w tej roli. Najczęściej są to labradory i owczarki niemieckie oraz nowofundlandy.

Potencjał policyjnych psów bez wątpienia jest ogromny. Prawidłowo wyszkolony i ułożony zwierzak pozwala na efektywniejsze i sprawniejsze wykonywanie powierzonych zadań. W wielu sytuacjach pozostaje nawet niezastąpiony. Służbowe psy oraz ich przewodnicy stają się partnerami w służbie, a nierzadko również przyjaciółmi na całe życie.

Opracowanie Monika Swebocka